Chó H’mông cộc – Đặc điểm, Tính cách & Nguồn gốc

Chó H’mông cộc hay gọi tắt là chó Mông Cộc đã được mệnh danh là một trong những tứ đại quốc khuyển của nước ta. Chú chó này là “báu vật” mà người dân tộc vùng núi cao Tây Bắc – H’mông rất tôn sùng. Với đặc tính là loài chó đi săn, H’mông cộc rất can đảm và thông minh.Cùng tìm hiểu xem chúng có phù hợp để nuôi không nhé.

1 Nguồn gốc chó H’Mông Cộc

Mông cộc là loại chó bản địa lai với chó sói rừng. Chúng chỉ xuất hiện rải rác ở vùng núi Tây Bắc – nơi người Mông sống như Hà Giang, Lào Cai. Môi trường sống hoang giã cùng nguồn gốc xuất thân là sói rừng đã tạo lên bản tính hoang dã của Mông cộc. Sau này, các anh bạn này được người dân tộc H’Mông thuần hóa.

Chó Mông cộc xuất hiện cùng với thời điểm người dân tộc H’Mông di cư đến vùng đất này. Có thể nói, đây là giống cảnh khuyển có nguồn gốc lịch sử lâu đời. Dần dần, chú cún Mông cộc trở thành biểu tượng của vùng đất Tây Bắc nói chung và của người dân tộc H’Mông nói riêng.

Cảnh khuyển Mông cộc được gọi với khá nhiều cái tên khác nhau như chó cộc đuôi, chó H’Mông đuôi cộc, H’Mông cộc hay đơn giản là cộc.

Những chú cún Mông cộc Bắc Hà được nhìn nhận như thần giữ của của người dân bản địa.Công dụng phổ biến nhất của H’mông cộc là trông nhà, giữ của cho gia chủ. Với bản năng của một loài sói, cảnh khuyển Mông cộc được cho là hữu dụng nhất khi đi săn.Bọn chúng sẵn sáng đối đầu với thú dữ nơi rừng thiêng để bảo vệ người chủ sở hữu của mình.

Cũng giống với chó Bắc Hà, Mông cộc được sử dụng để làm chó nghiệp vụ. Ở những vùng biên giới của Việt Nam, cảnh khuyển Mông cộc được lực lượng công an và bộ đội biên phòng lựa chọn để huấn luyện cho công tác phòng chống tội phạm xuyên quốc gia.

2 Phân loại chó Mông cộc

Người ta thường phân loại giống chó Mông cộc đuôi dựa trên hai tiêu chí là độ dài đuôi và màu lông của cún.

Về độ dài đuôi, chó cộc của người Mông được phân thành ba loại:

Cộc tịt: Đây là những bé cún có đuôi cộc bẩm sinh, chúng gần như không có đuôi, chỉ chừa ra một ít lông.

Cộc thỏ: Từ tên gọi có thể hình dung ra được chiếc đuôi của những nhỏ xíu giống với đuôi của loài thỏ. Tất nhiên, loại Mông cộc này sẽ có đuôi dài hơn so với loại cộc tịt. Độ dài của đuôi vào khoảng 3cm – 5cm.

Cộc lửng: Đây là dòng Mông Cộc sở hữu phần đuôi dài nhất trong ba chủng loại. Đuôi của bọn chúng có độ dài tầm 8cm – 15cm.

Trong ba loài cảnh khuyển Mông cộc, hai loại là cộc tịt và cộc thỏ được đánh giá cao hơn. Đuôi càng ngắn thì giá trị của cún càng cao. Chính vì vậy, giới chơi thú cảnh săn lùng ráo riết hai chủng loại cộc này.

Về màu lông, chó Mông cộc gồm ba màu lông: Màu lông đen, màu vện hoặc màu hung nâu. Các màu này rất được ưa chuộng. Ngoài ra, còn một vài chủng loại có lông màu trắng hay vàng nhạt. Dẫu thế số bé cún có bộ lông như thế không nhiều.

Xét về giá trị và khó tìm nhất phải nói đến những bé Mông cộc đỏ. Chúng tương đối hiếm gặp vị sở hữu bộ lông màu đỏ sậm.

3 Đặc điểm chó H’Mông Cộc

3.1 Đặc điểm ngoại hình chó H’Mông Cộc

Về tổng thể, Mông Cộc có ngoại hình khá cân đối với thể hình dũng mãnh và oai phong. Điểm khác biệt duy nhất về ngoại hình của bọn chúng là chiếc đuôi cụt lủn không giống ai.

Kích cỡ

Là loài cảnh khuyển có kích cỡ trung bình, có chiều dài thân dài hơn chiều cao. Nếu đối chiếu với chó Bắc Hà thì Mông cộc có phần nhỏ con hơn.

Chó Mông cộc có kích cỡ gần giống với dòng chó kiến. Một chú cún H’Mông cộc đuôi khi trưởng thành có kích cỡ trung bình từ 45cm – 55cm tùy theo giới tính.

Những bé cún cộc đực kích cỡ hơi nhỉnh hơn những con cái. Mặc dù vậy điều ấy không có nghĩa là thể hình của các con cái yếu hơn.

Trong những cuộc thi dành riêng cho chó bản địa, chó Mông cộc luôn đứng ở những thứ hạng cao. Theo số liệu thống kê thì thành tích đứng đầu của các chú cún Mông cộc cái không hề thua kém các con đực. Điều này chứng minh rằng: Ở giống cảnh khuyển Mông cộc, sự khác biệt về hình dáng và thể lực giữa 2 giới tính là không quá lớn.

Về cân nặng, giống cảnh khuyển cộc đuôi của người H’Mông khi trưởng thành có trọng lượng dao động trong khoảng từ 15kg – 25kg. Tất nhiên, giống đực sẽ sở hữu trọng lượng nhỉnh hơn giống cái.

Nhìn tổng thể, cảnh khuyển H’Mông cộc có kích cỡ không quá to cũng không quá nhỏ. Thể hình tốt có sự ngang ngửa giữa hai giống.

Thân mình

Chó bắc hà cộc đuôi có ngực rộng vừa phải, cơ bắp săn chắc. Điểm đặc biệt quan trọng ở lồng ngực của chúng là tồn tại những chiếc xương sườn giả khá phát triển.

Lưng Mông cộc rộng, dài và chắc khỏe với vệt lõm rõ nét dọc sống lưng. Phần lưng của chúng không thẳng mà có sự nhấp nhô ở phần vai. Khi nhìn ngang, bạn có thể dễ dàng nhận thấy điểm nhô cao hơn so với bề mặt lưng của bả vai. Không cần chạm vào cũng đủ thấy được bả vai của Mông cộc chắc nịch như thế nào.

Bụng và eo của Mông Cộc rất thon thả và gọn gàng, phần hông rộng, có hệ cơ rất phát triển. Cơ thể Mông cộc rất ít mỡ thừa, đchủ yếu là cơ nên rất săn chắc.

Điểm đặc biệt trên cơ thể của chó H’Mông cộc đuôi phải nói tới chiếc đuôi. Đây là đặc điểm giúp phân biệt giống cảnh khuyển H’Mông cộc với các loại chó cảnh khác. Các anh bạn này phần lớn là không có đuôi, nếu có cũng tương đối ngắn: Có loài chỉ 3cm – 5cm, có loài dài ra hơn nữa nhưng cũng chỉ 8cm – 15cm.

Điểm đặc điểm của đuôi đó là dấu hiệu đặc trưng của giống chó Mông cộc.Do đó, người ta lấy chính đặc điểm này để đặt tên cho loài cảnh khuyển quý hiếm này.

Phần đầu chó H’Mông cộc

Phần đầu của các bé H’Mông cộc có các đặc điểm chi tiết như sau: Đầu to, rộng, hộp sọ lớn.

Theo nghiên cứu thì các loài chó có hộp sọ lớn thường rất thông minh và có trí nhớ tốt. Phần trán của Mông cộc khá phẳng và rộng, gần như không tồn tại nếp nhăn. Nếp nhăn chỉ xuất hiện khi cún ở trong trạng thái phòng thủ.

Mõm của H’Mông cộc không thực sự dài, có xu thế thu hẹp dần về phía chóp mũi. Mõm cún càng ngắn thì càng rất được quan tâm vì độ dài mõm tỉ lệ nghịch với độ thuần chủng. các bé có mõm càng ngắn thì tỉ lệ thuần chủng càng cao.

Chóp mũi của Mông cộc đa phần có màu đen. Một vài cá thể có chóp mũi nâu đi kèm theo với màu lông vàng. Môi chúng cũng tương đối dày và luôn luôn ở trạng thái khép chặt, tạo cảm giác đấy là một loài chó ác.

Hàm răng của những anh bạn này chắc và khoẻ với các chiếc răng sắc, nhọn mọc sát nhau. Mắt Mông cộc tuy không to nhưng khá sâu, sắc và hơi sếch. Màu mắt của chúng có sự tương đồng với màu lông bên trên cơ thể. Giống với Bắc Hà lông xù, cảnh khuyển H’Mông đuôi cụt có tai hình tam giác và luôn dựng đứng để nhận biết âm thanh được tốt nhất có thể.

Vận động

Với thân hình cân đối và khá nhỏ bé, H’Mông cộc đuôi di chuyển rất khéo léo và nhanh nhẹn. Sự phối hợp ăn ý giữa từng chuyển động giúp cún băng rừng, leo núi một cách dễ dàng.

Ngay từ khi còn nhỏ, ưu thế leo dốc vượt địa hình hiểm trở của cảnh khuyển Mông cộc đã bộc lộ khá rõ nét. Khi trưởng thành, Mông cộc di chuyển nhịp nhàng và vững chắc hơn. Sự biến hóa linh hoạt trong chuyển động là một trong những lí do giúp chúng được lựa chọn để làm chó săn hay huấn luyện làm chó nghiệp vụ.
Sự chuyển động của Mông cộc được biểu hiện qua hai trạng thái:

Trạng thái đi săn

Trạng thái còn lại là trạng thái bình thường. Khi bọn chúng không phải thực hiện bất kể nhiệm vụ gì. Ở trạng thái này, mọi chuyển động của H’Mông cộc đuôi diễn ra nhẹ nhàng, từ tốn và tiết kiệm năng lượng.

Càng trưởng thành và cứng cáp thì chuyển động của Mông cộc càng linh hoạt và thông minh hơn.

Da và lông

Về đặc điểm của da, cảnh khuyển Mông cộc có lớp da căng và tương đối dày, gần như không bao giờ có mặt nếp nhăn. Nếp nhăn chỉ xuất hiện trên trán khi cún ở trạng thái cẩn trọng.

Lông của những nhỏ bé cún Mông cộc dày và thẳng nhưng không mượt. bọn chúng có lớp lông dày với phần ngoài thô cứng và lớp lông đệm bên trong êm mịn. Độ dài của lông khác nhau ở mỗi bộ phận: Lông dài nhất ở vùng gáy rồi tới phần thân và phần đầu, tứ chi có lông ngắn hơn.

Về màu lông, Mông cộc có các màu phổ biến như: Màu lông thuần đen, vện hoặc hung nâu. Đây là các màu rất điển hình ở giống Mông cộc và được rất nhiều người ưa chuộng. Một số ít bé cún có màu hung đỏ được săn lùng với giá cao, giá có thể lên đến hàng chục triệu đồng.

Một vài cá thể xuất hiện đốm trắng nhỏ trên ngực và những ngón chân. Mặc dù vậy số lượng này rất ít. Những chú cún có đặc điểm như thế tuy hiếm nhưng không được quan tâm.

3.2 Đặc điểm tính cách chó H’Mông Cộc

Bản năng bảo vệ lãnh thổ

Xét về tính cách của Mông cộc, bạn cần nhắc đến bản năng bảo vệ lãnh thổ của chúng. Nếu mà chó Bắc Hà có tiếng sủa lớn, vang xa thì Mông cộc lại thường hay hay im lặng. Bọn chúng chỉ phát ra tiếng sủa của mình khi nhiệm vụ vụ canh gác.

Nếu có người lạ gần tới nhà, các bé cún này sẽ sủa báo động với chủ. Vậy nên, mỗi khi nghe thấy Mông cộc sủa thì thường nhà bạn sẽ có khách tới chơi.

Khi khách bước vào, bọn chúng lại lặng lẽ quan sát nhất cử nhất động của họ. Khách lạ lần đầu đến thăm nhà thì cún sẽ ở trong trạng thái cẩn trọng, đề phòng. Đối với khách đã quen, cảnh khuyển Mông cộc đuôi chỉ sủa thông báo để báo hiệu cho bạn, rồi bọn chúng lại ngoan ngoãn nằm yên.

Nếu chủ không có nhà mà khách cứ đi vào thì những chú cún sẽ sủa dữ dội. Mức độ cảnh báo lúc này của chó cộc đã tăng lên. Ban đầu chúng chỉ đe dọa bằng cách nhe răng, quắc mắt. Nhờ vào sự thông mình của chính mình, nếu cảm nhận thấy bị đe dọa đến từ người lạ, bọn chúng có thể tấn công bất cứ khi nào.

Do có nguồn gốc từ loài sói rừng, nên giống chó H’Mông đuôi cộc bẩm sinh đã có bản năng đó mà không cần phải huấn luyện.

Trung thành

Đặc tính thứ hai nên kể tới của loài cảnh khuyển này là sự trung thành.

Mông cộc chỉ trung thành với một người chủ duy nhất. Việc một chú chó đang đói sẵn sàng ăn thức ăn của người lạ là điều dễ hiểu.Tuy nhiên, Mông cộc đuôi lại khác, bọn chúng chỉ ăn thức ăn mà chủ nhân đưa.

Với đồ ăn của người lạ, chúng sẽ không ngó ngàng gì đến. Phản ứng này chỉ có ở giống cảnh khuyển Mông cộc. Điều này không chỉ là thể hiện sự trung thành tuyệt đối mà còn thể hiện sự cẩn thận, đề phòng của H’Mông cộc đối với người lạ.

Lòng trung thành còn được thể hiện ở việc bọn chúng sẵn sàng đương đầu với thú dữ trong rừng để bảo vệ người chủ. Trong những chuyến hành trình rừng dài ngày, những người dân phiên bản địa thường mang theo bên mình những bé cún Mông cộc để bầu bạn và quan trọng hơn là để bọn chúng trở thành vệ sĩ đảm bảo an toàn cho họ.

Trí nhớ tốt

Bên cạnh đó, giống cảnh khuyển H’mông cộc đuôi còn sở hữu một trí nhớ siêu phàm. Bọn chúng học hỏi và ghi nhớ rất nhanh những bài huấn luyện từ người chủ.

Mông cộc đặc biệt nhớ đường rất tốt. Chúng thường được những người dân bản địa dẫn đi rừng dài ngày, tham gia vào những cuộc đi săn, chinh phục các chướng ngại vật và địa hình hiểm trở. Nhờ những đặc điểm trên mà giống chó Mông cộc được ví như chiếc la bàn của những người đi rừng. Các bạn sẽ không phải lo bị lạc trong rừng nếu dắt một bé Mông cộc theo cùng.

Có khá nhiều tình huống, chú cún H’Mông cộc đã được bán đi nhưng vẫn quay lại tìm chủ cũ dù khoảng cách lên tới hàng chục km. Câu chuyện trên không những nói lên sự trung thành của loại cảnh khuyển này mà còn thể hiện trí nhớ đáng ngạc nhiên của chúng.

4 Chăm sóc chó H’Mông Cộc

4.1 Môi trường sống của chó H’Mông Cộc

Chó Mông Cộc có nguồn gốc xuất xứ từ vùng núi phía Bắc nên rất thích cuộc sống đời thường tự do, hòa lẫn cùng tự nhiên. Chính vìvậy bạn hãy tìm một nơi rộng rãi, thoáng mát để thú cưng có thể thoải mái chạy nhảy mà không cảm nhận thấy bị kìm hãm. Khu vực nuôi nhốt thú phải có điều kiện nhiệt độ lý tưởng dao động từ 25 tới 30 độ C. Lưu ý là hãy nuôi chó Mông Cộc bên trong vườn hoặc khoảng sân rộng bên ngoài căn hộ.

4.2 Dinh dưỡng chó H’Mông Cộc

Một trong những mối bận tâm lớn nhất của những ai chuẩn bị nuôi chó H’Mông cộc đuôi là khẩu phần ăn của chúng. Cũng giống như cảnh khuyển Bắc Hà, Mông cộc có chế độ ăn chia làm hai giai đoạn: Nuôi cún con và nuôi cún trưởng thành. Tùy vào từng độ tuổi và kích thước mà người ta sẽ cho cún ăn với phương pháp phù hợp.

Cún càng nhỏ thì đòi hỏi bạn phải càng quan tâm đến chế độ ăn của chúng. Không quan trọng ăn ít hay ăn nhiều, quan trọng là phải đủ chất. Cún con có hệ tiêu hóa kém, do vậy bạn nên sử dụng thức ăn nấu chín để tránh trường hợp Mông cộc bị đi ngoài.

Khi những bé cún Mông cộc lớn hơn, bạn có thể cho chúng tập quen dần với đồ tươi sống. Cho cún ăn với một lượng nhỏ rồi sau đó mới tăng dần cường độ.

Yêu cầu bắt buộc đối với thịt sống là phải tươi ngon, hợp vệ sinh. Thường xuyên cho cún yêu đi tẩy giun, sán để đường ruột của cún hấp thụ được tối đa lượng thức ăn đưa vào cơ thể.

Chế độ ăn cho Mông cộc trưởng thành thường được chú ý thiên về phát triển ngoại hình giúp cơ thể của cún săn chắc. Để làm được điều đó, bạn nên tăng lượng thịt và giảm thiểu lượng rau.

4.3 Vệ sinh cho chó H’Mông Cộc

Hãy để ý tắm cho chúng thường xuyên, một tuần để ngăn cản vi khuẩn đột nhập, bởi loài nào thì cũng cần sạch sẽ phải không nào. Khi tắm xong cần lau người hoặc sấy khô, nhất là vào mùa đông, nếu không chú chó của bạn sẽ dễ bị bệnh phổi đó.

Vì chó Mông Cộc có bộ lông ngắn nên người nuôi không phải mất quá nhiều thời gian và công sức để chải chuốt bộ lông.. Bởi giống chó Mông Cộc rất hiếu động, chúng rất hay chạy nhảy khiến cho cơ thể dễ bị bẩn.

Thêm một vấn đề bạn cần lưu ý sau khi tắm chó là hãy sấy khô bộ lông và dùng lược chải theo chiều từ trên xuống dưới. Áp dụng động tác chải lông một cách nhẹ nhàng để loại bỏ hết phần lông rụng và đưa lông chó đi vào nếp gọn gàng.

4.4 Lưu ý khi nuôi chó H’Mông Cộc

Loài chó này rất có thể sống tới 15-20 năm. Tuy nhiên điều này cũng còn dựa vào cách chăm sóc của người chủ. Nếu người chủ chăm sóc cẩn thận thì đương nhiên những chú cún sẽ sinh sống lâu và khỏe mạnh. Còn nếu như không chăm sóc kĩ những chú cún sẽ rất dễ bị bệnh và bị chết.

Nếu bạn không phải chủ của nó, nó sẽ không ăn bất cứ món nào mà bạn chuẩn bị cho du có ngon đến mấy đi nữa.

Tuyệt đối không cho những con H’mông cộc đuôi con ăn những đồ ăn có vị mặn và mỡ nhé.

5. Bệnh thường gặp ở chó H’Mông Cộc

Bên cạnh một chế độ ăn hợp lý, chủ của chó H’mông cộc cũng phải có một cách chăm sóc sức khỏe khoa học cho chúng nữa.

Vấn đề sức khỏe điển hình mà giống chó nào cũng gặp phải đó là giun sán. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều thuốc tẩy giun nhưng tốt nhất vẫn nên tiêm phòng. Để cẩn thận thì những con H’mông cộc nên được tiêm 2 mũi cách nhau 3 tuần.

Vấn đề thường gặp tiếp theo là khi chó bị cảm kèm theo các triệu chứng như: Chảy nước mũi, ói mửa, đi ngoài hay khó thở. Nếu bị khó thở thì đó rất có thể là một con cho yếu về đường hô hấp. Những lúc như vậy, đưa chúng đi bác sĩ chính là biện pháp tối ưu nhất.

Cuối cùng, một cách không thể thiếu để những con chó không bị vi khuẩn dễ xâm nhập đó là tằm cho chúng thường xuyên. Cũng như con người, chó dù là loài nào thì cũng nên sạch sẽ.

6. Nhận biết chó H’Mông Cộc

Thế nào là một chú chó Mông cộc thuần chủng? Làm thế nào để phân biệt bọn chúng trong số rất nhiều các bé cún lai tạp? Dưới đây là một số dấu hiệu của một bé cún Mông cộc thuần chủng:

Đuôi cún càng ngắn càng đẹp.

Mõm Mông cộc thuần chủng ngắn. Mõm dài là giống đã bị lai tạp, tỉ lệ thuần chủng rất thấp.

Tai của Mông cộc nhỏ dại và dựng.

Lông phải thuần màu, không bị pha tạp và không được xù. Lông xù là những chú chó đã bị lai tạp.

Cơ thể của H’Mông cộc cân đối, gọn gàng. Trọng lượng của bọn chúng không quá to cũng quá nhỏ.

7 Giá chó H’Mông Cộc tại Việt Nam

Với những con có kích thước nhỏ và màu sắc pha tạp chỉ có giá khoảng 500 nghìn đến 2 triệu đồng. Loại này sẽ được sử dụng vào mục đích trông giữ nhà cửa hoặc đi săn.

Mua tại các trại chó thì Mông cộc sẽ có giá cao hơn khá nhiều. Với mức giá cao, bạn sẽ nhận được tương xứng là một con Mông cộc có cơ thể đạt chuẩn, thuần màu, được huấn luyện tốt, tiêm phòng đầy đủ và có chế độ bảo hành tốt. Giá của một con chó H’Mông đuôi cộc khi mua tại các trại chó dao động từ 2 triệu đồng đến 8 triệu đồng.

Tại các chợ vùng cao, giá của một con Mông cộc sẽ rẻ hơn. Bạn chỉ cần chi số tiền 300 nghìn đến 2 triệu đồng là đã có thể mua được một chú chó Mông cộc ưng ý.

Trên đây là một số thông tin Thú Cảnh chia sẻ cho bạn tham khảo nếu đang cân nhắc mua một chú chó H’mông cộc dũng mãnh, một trong “tứ đại quốc khuyển” của Việt Nam, vừa có thể bầu bạn, vừa là vệ sĩ canh nhà mang lại cảm giác an toàn tuyệt đối đấy!