Đây là một trong những bài văn phê phán hay trong chương trình ngữ văn 11. Tác phẩm một thời đại trong thơ – Bình luận của Hoa khôi dành cho các nhà văn, nhà thơ. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức về con người cũng như những đóng góp của các nhà thơ đối với nền văn học Việt Nam.
Hi vọng sau khi đọc xong bài viết của chúng tôi, các em sẽ vận dụng tốt trong kì thi sắp tới.
1. Củng cố kiến thức soạn bài Giai nhân trong thơ
Dưới đây là thông tin chung về tác giả bài viết Một thời trong thơ.
1.1. Tác giả
1.1.a. Lịch sử:
– Hoài Thanh (1909 – 1982), tên khai sinh là Nguyễn Đức Nguyên. Ông sinh ra ở Nguyễn trong một gia đình Nho giáo nghèo.
Trước cách mạng:
+ Tích cực tham gia phong trào yêu nước từ những ngày còn ngồi trên ghế nhà trường và trong nhà tù của thực dân.
+ Tham gia Cách mạng tháng Tám, được bầu làm Hội trưởng Hội Văn hoá cứu quốc.
– Sau Cách mạng Tháng Tám:
+ Hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực văn hóa – nghệ thuật, giữ các chức vụ quan trọng: Tổng thư ký Hội Văn nghệ Việt Nam, Hội Văn hóa cứu quốc Việt Nam, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam…
1.1.b. Sự nghiệp văn học:
– Tác phẩm chính: Văn chương và hành động, Đối thoại về thơ ca kháng chiến, Thi nhân Việt Nam, v.v.
Phong cách văn học và phê bình:
+ Nhà lý luận phê bình xuất sắc của nền văn học Việt Nam hiện đại.
+ Lối phê bình của ông tinh tế, tế nhị, hàm súc và giàu hình ảnh, cảm xúc. Có sự kết hợp giữa khoa học với văn học độc đáo và logic.
– Năm 2000, ông vinh dự được nhận Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Hồ Chí Minh.
1.2. công việc
1.2.a. Nơi tiếp xúc:
– Thuộc phần đầu của tác phẩm thơ Việt Nam, phần cuối của thi ca thời đại.
– Giá trị hiện thực của văn bản: tổng kết đầy đủ phong trào thơ mới – cuộc cách mạng trong thơ ca Việt Nam đầu thế kỉ XX.
⇒ Bài văn có ý nghĩa quan trọng trong việc tổng kết kết quả của con đường văn học và nêu những đặc điểm chính của thơ mới.
1.2.b. Tình hình nói:
Năm 1942
1.2.c. Thể loại tác phẩm:
phê bình văn học.
1,2.g. Phương pháp:
Lý lẽ.
1.2.e. Cách trình bày:
3 đoạn:
+ Đoạn 1 (Từ đầu… cần nhìn bao quát): Những nguyên tắc xác định tinh thần thơ mới.
+ Đoạn 2 (Tiếp…rẻ quá): lời I: Một tinh thần thơ mới.
+ Đoạn 3 (Còn lại): Phong trào thơ mới xoay quanh mình một tấn bi kịch.
1.2.f. Giá trị nội dung:
Làm nổi bật nội dung chính của tinh thần thơ mới: bộc lộ bi kịch ẩn chứa trong tâm hồn người thanh niên thời bấy giờ và tự ái.
Đánh giá thơ mới dưới giác độ văn học nói chung và xã hội nói riêng.
1,2.g. Giá trị nghệ thuật:
Một sự kết hợp tài tình giữa văn học, nghệ thuật và khoa học.
Luận điểm nghiên cứu, mới mẻ và chính xác; kết cấu và phát triển hệ thống luận điểm, nghệ thuật lập luận logic, chặt chẽ.
Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng tài tình, điêu luyện có sức gợi và tạo sức hấp dẫn lớn…
2. Đề xuất viết Kỷ nguyên trong thơ
Dưới đây là những gợi ý để viết một “Kỷ nguyên trong thơ.”
2.1. Câu 1 trang 104 SGK
Cái khó tìm hồn thơ mới:
– Ranh giới giữa thơ mới và thơ cũ không rõ ràng, dễ nhận biết.
– Cách nhận biết thơ mới:
+ Không thể căn cứ vào bài thơ dở, không có thời đại để so sánh với bài hay.
+ Cái cũ và cái mới vẫn tiếp tục qua lại nên cần có sự so sánh trên thực tế.
2.2. Câu 2 trang 104 SGK
Điều then chốt và chính xác mà nhà thơ mang đến cho thơ ca Việt Nam thời bấy giờ là “chữ tôi” với một quan niệm chưa từng có:
+ Quan niệm cá nhân (tự nhận thức – phấn đấu làm người lương thiện).
“Chữ tôi” còn nói lên bi kịch ẩn sâu trong tâm hồn người thanh niên thời bấy giờ.
2.3. Câu 3 trang 104 SGK
“Tôi” mang đến cho tâm hồn nhà thơ sự bơ vơ, buồn lạnh, khát khao thoát ra mà không thoát ra được. Đó là những nhà thơ sống trong điều kiện tù túng, chờ đợi ngày mất nước.
Sự đối lập giữa khát vọng và hiện thực, một sự bế tắc trong thơ ca từ lãng mạn đến bi kịch.
2.4. Câu 4 trang 104 SGK
Các nhà thơ thời bấy giờ đã giải tỏa bi kịch của đời mình qua:
– Mang bi kịch ra sân theo cách của người Việt Nam.
– Đặt tình yêu quê hương đất nước vào tình yêu tiếng Việt, với tinh thần tìm về quá khứ, nòi giống làm chỗ dựa tinh thần.
– giọng nghiêm túc, vọng ra khỏi nhà hát của một nhà thơ lãng mạn.
2.5. Câu 5 trang 104 SGK
Tính nghệ thuật của tác phẩm được thể hiện qua đoạn văn:
– Đặt vấn đề rõ ràng, ngắn gọn.
– Nêu vấn đề một cách khéo léo, khoa học, dễ hiểu, đảm bảo tính liên tục của luận điểm.
– Câu văn có cảm xúc, giàu chất thơ, gây tò mò, hứng thú cho người đọc.
– Nghệ thuật lập luận chặt chẽ, khoa học thấu đáo.
Phân tích đặc điểm trong thơ mới, tác giả luôn nhìn cái “tôi” trong mối quan hệ với cái “tôi” để tìm ra sự khác biệt và tương đồng:
+ Đi tìm cái mới trong thơ, ông đã nhìn vấn đề trong mối liên hệ với tâm lý của các nhà thơ đương thời mang tính thời đại thấu đáo và sâu sắc.
+ Lập luận chặt chẽ giữa nhận định chung và luận cứ với dẫn chứng đa dạng, cụ thể, thuyết phục.
+ Có cái nhìn thấu đáo về “tôi”, “ta” với sự so sánh của thi nhân xưa với thi nhân mới và thơ ca trong quá trình phát triển lịch sử.
3. Thực hành
Sau đây là một số bài tập củng cố lý thuyết toàn bài.
3.1. Bài 1 trang 104 SGK
Chữ “ấy” và chữ “ta” trong thơ cũ và thơ mới giống và khác nhau:
– Chữ “tôi” và chữ “tôi” thể hiện nhận thức về bản thân. Từ “tôi” mang ý nghĩa tuyệt đối.
– Chữ “mà” trong thơ xưa là ý thức cá nhân, nhưng gắn kết cộng đồng, tập thể.
3.2. Bài 2 trang 104 SGK
Lòng yêu nước của các nhà thơ được thể hiện trong tác phẩm thơ:
Họ sáng tạo ra các giá trị văn hóa và trực tiếp tham gia hoạt động cách mạng.
– Nhà thơ yêu tiếng Việt, làm cho tiếng Việt thêm đẹp.
Lòng yêu nước thể hiện ở sự tôn trọng những giá trị tinh thần và truyền thống của nhân dân.
3.3. Bài 3 trang 104 SGK
Hiểu thêm về tâm hồn của những thi sĩ lãng mạn:
– Tâm hồn yêu thích của nhà thơ mới, thế hệ thanh niên hiện đại.
– Đó là những trí thức không tìm ra con đường cách mạng, không dũng cảm đấu tranh.
– Trong tâm hồn họ – tình yêu văn hóa dân tộc, tình yêu tiếng Việt, nỗi nhớ da diết về hồn quê.
→ Những phát biểu của tầng lớp tiểu tư sản trẻ tuổi thời bấy giờ thật đáng trân trọng và đáng trân trọng.
Để kết luận
Đăng ở trên Tuổi trong thơ củng cố hồn thơ của các nhà thơ. Ngoài tài năng của các nhà thơ kể trên, bài văn ca ngợi lòng yêu nước của các nhà thơ.
Trong tất cả các tác phẩm của họ đều có một tình yêu nồng nàn đối với quê hương đất nước. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy truy cập kienguru.vn để được giải đáp nhanh chóng.
Nếu còn điều gì thắc mắc, hãy truy cập ngay Kienguru.vn, để lại số điện thoại các chuyên gia sẽ giải đáp thắc mắc bằng câu trả lời chi tiết giúp bạn.
